De meeste freelancers starten hun carrière in loondienst, maar hoe ervaren freelancers die lange tijd in loondienst hebben gewerkt de overstap naar het freelance bestaan?
In deze tweede editie beantwoorden Debbie van Steenpaal, communicatieadviseur, en Jaap van der Leer, Strategisch adviseur op het gebied van IT, een aantal vragen. Want waarom hebben zij de overstap gemaakt? Hoe hebben zij dit ervaren? Wat willen zij andere meegeven en zullen zij ooit nog overwegen om weer in loondienst te gaan werken? Je leest het antwoord in deze blog!
Wat was voor jou de reden om aan de slag te gaan als freelancer?
Debbie: Ik werd 45 en was alweer 10 jaar in dienst bij de AFM, een toezichthouder op de financiële sector. Het werd hoog tijd voor iets nieuws. Ik ging op zoek naar vacatures en elke keer als ik iets geschikts tegenkwam dacht ik: ik heb helemaal geen zin in een inwerktraject. Ook had ik een steeds beter beeld wat ik wilde: teams begeleiden in brainstorms, overleg sessies en tekenen. Dus besloot ik voor mezelf te beginnen. Daarmee was Studio Steenpaal geboren. Het was maart 2019.
Inmiddels noem ik mezelf visueel facilitator, waarbij ik tekenen inzet om groepen en individuen uit de denkstand en in de actiestand te krijgen. En nu – in corona tijd – vertaal ik mijn liefde voor teams begeleiden in het mogelijk maken van online overleggen. Ik help trainers, coaches, ondernemers en managers om hun online sessies tot een succes te maken.
Jaap: Ik heb 40 jaar in loondienst gewerkt en werk nu een half jaar als zzp’er. Voordat ik in een vast dienstverband ging werken had ik al 10 jaar als zelfstandige gewerkt. Ik deed dat naast mijn studie voor Natuurkundig Ir. De verdiensten waren enorm. Desondanks, het ging me niet om de verdiensten, het ging om de uitdaging. Ik kreeg een aanbod van Philips als internationaal product- en area-manager voor een microprocessor-development system, dat was veel interessanter Ik ging voor Philips aan de slag. Ik oefende mijn talen, leerde omgaan met vreemde culturen, zag veel van de wereld. Tot ik bij Philips mijn toekomstige vrouw leerde kennen – een relatie onderhouden vanuit allerlei buitenlanden, dat durfde ik niet aan.
Uiteindelijk kwam ik bij mijn laatste werkgever uit waar ik 16 jaar gewerkt heb, Valori. Voor Valori tal van opdrachten gedaan, tot in Saoedi Arabië. De laatste vier jaar als Software Deskundige. En toen dus het moment: Valori wilde mij niet meer verlengen vanwege mijn gevorderde leeftijd. Onzin natuurlijk, maar je doet er niets aan. Dit is de reden dat ik in 2020 mijn eigen bedrijf opgericht en ben als zelfstandige verder gegaan.
Waar keek je het meest tegenop voordat je de overstap ging maken?
Debbie: Vroeger dacht ik altijd dat de eenzaamheid van een ondernemer me helemaal niet aanstond. Maar: het is gelukkig helemaal niet zo eenzaam. Ik heb een hoop leuke collega-ondernemers om me heen verzameld waarmee ik snel kan sparren.
Jaap: Ik ben in het begin noodgedwongen gaan freelancen, maar niet met het gevoel ik verlies iets wat me dierbaar is. Door Covid kon ik die gezelligheid van loondienst al vergeten. Het was meer de onzekerheid, het niet kunnen sparren.
Waar heb je vooraf niet aan gedacht en liep je tegenaan bij de overstap naar freelancen?
Debbie: Gedoe met boekhouding. Ik krijg helemaal de kriebels als mijn boekhouder me zegt dat ik wat moet ‘wegboeken’ om alles weer in balans te krijgen.
Jaap: Een klein probleem is acquisitie. In mijn studententijd ging het acquireren als vanzelf, tegenwoordig is het moeilijker. Vind ik dan. De wereld lijkt niet meer staan te wachten op iemand die met frisse blik kijkt, die met gedurfde aanpak komt of dingen voor elkaar krijgt, zelfs als er weerstand is. Ligt dat aan de leeftijd en was dat zelfs de reden van ontslag? Zou kunnen. Het heeft geen zin dat uit te analyseren.
Is er iets dat je achteraf anders zou doen als je terugkijkt?
Debbie: Nee, eigenlijk niet. Het kost aardig wat tijd om voet aan de grond te krijgen, vooral als je – zoals ik – iets heel anders gaat doen. Ik vraag nu wel eerder om ‘de deal’. Ik draai minder om de hete brij heen. Dat heb ik inmiddels wel geleerd.
Jaap: Ook bij nader inzien, terugkijkend op het starten van mijn eigen bedrijf: ik zou niet iets anders gedaan hebben.
Wat geef je mee aan iemand die de overstap van vast dienstverband naar een freelance bestaan overweegt?
Debbie: Ga koffie drinken met mensen die je bewondert. Vraag hun de oren van het hoofd. Blijf niet te lang dralen, en doe het gewoon! In deze Corona-ridden times zou ik wel meer zorgen voor een goed plan om je geld mee te verdienen.
Jaap: Ontwikkel je eigen onderscheidende identiteit. De concurrentie met gevestigde bedrijven op standaard producten en diensten zal moordend worden. Jouw voordeel is wendbaarheid: je kunt op elk moment kiezen. Een tweede advies: werk samen met gelijkgezinde zelfstandigen. Dat is tegenstrijdig: zelfstandig en samenwerken. Probeer dus flankerende contacten op te bouwen. Contacten die je inspireren en niet direct concurreren met jou. Ook is publiciteit hoeft geen probleem te zijn. Tegenwoordig kan je makkelijk een website opzetten in je vrije tijd (als je dat hebt). Dat is de grote kans voor zelfstandigen. Probeer reacties van mensen binnen te halen en vergeet LinkedIn niet.
Wat is in jouw ogen het grootste verschil tussen werken in vast dienstverband en als freelancer?
Debbie: Het voordeel van ondernemerschap is dat je alles zelf bepaalt. Het nadeel is tegelijk dat je ook alles zelf moet doen. Het geeft veel vrijheid én onzekerheid. Je wordt er heel inventief van.
Jaap: Het valt me achteraf, als zelfstandige, op dat ik, werknemer zijnde, me (te) vaak moest schikken naar wat anderen goed vonden, de opdrachten die zij toevallig scoorden uitvoeren en mezelf totaal heb weggecijferd. Je moet steeds alert blijven en nieuwe wegen inslaan. Als zelfstandige kan ik dat onbeperkt. Ik hoef aan niemand me te verantwoorden, kan oppakken wat me leuk lijkt en omschakelen als het niets wordt. Of twee paden tegelijk bewandelen. Ik ben dan ook al snel voordelen gaan ervaren. Als zelfstandige kon ik klanten makkelijker mijn eigen aanpak voorstellen en daar akkoord op krijgen. En dan doen waar ik goed in ben, waar ik in uitblink.
Zou je het ooit overwegen om weer in vast dienstverband te werken?
Debbie: Ik zeg nooit nooit. Maar nu nog even niet ;)
Jaap: Ooit terug gaan naar een vast dienstverband: dat is voor mij niet waarschijnlijk. Ik zou erg kritisch zijn op de sfeer en de vrijheid, bovendien, bedrijven zijn niet happig op in dienst nemen van ouderen. Ten onrechte, overigens, want ouderen bieden grote voordelen, als je erover nadenkt.
Ook de ervaring lezen van IT Architect Stefan Dreverman, HR professional Inge Parren en Creative copywriter en strateeg Robert den Bremer? Die lees je hier.
