In deze blog deelt freelance HR adviseur Wyke Brugts het belang van kernwaarden, hoe je jouw eigen kernwaarden vaststelt en welke rol deze waarden kunnen spelen bij het maken van keuzes. 

Stel je eens voor; je start met veel enthousiasme en passie een eigen bedrijf in je vakgebied. Je schrijft een businessplan, je bouwt je klantenkring uit en haalt je eerste klus binnen! Je doet wat je kent en je bent daar goed in. Het gaat een aantal jaren goed en dan ineens lukt het niet: een opdrachtgever is ontevreden, je ervaart weerstand, je wordt slordig in je werk. Het maakt je onzeker en je pakt vervolgens iedere opdracht die maar enigszins aansluit bij je werkervaring aan, om bezig te blijven. Maar het plezier ebt weg. Waar je eerst zo enthousiast begon vraag je je nu af of dat zelfstandige beroep wel wat voor jou is? 

“Tracht niet een mens van succes te zijn, maar probeer liever een mens van waarde te zijn”. – Albert Einstein.

Je dieperliggende motivatie

Naast kennis en kunde en een groot netwerk, is het van wezenlijk belang om te werken vanuit een dieperliggende motivatie; je kernwaarden. Omdat kernwaarden te maken hebben met je ‘zijn’ en vanuit je ‘zijn’ bepaal je je gedrag. Gedrag zonder waarde of gedrag wat niet aansluit op jouw waarden, kan leiden  tot ‘waardeloos’ gedrag. 

Waardeloos gedrag betekent feitelijk gedrag zonder idealen of dieperliggende motivatie. Het is als het ware een uiting van gedrag wat helemaal niet bij jou past. Op korte termijn geeft dit stress en op lange termijn kan dit leiden tot uitval. Dus is het belangrijk dat jij op zoek gaat naar jouw waarden. Idealen die je nastreeft in je werk zoals liefde, vrijheid, gelijkheid etc. 

Hoe stel je jouw kernwaarden vast? 

Het helpt niet wanneer je maar doorjakkert en bezig blijft. Het ontdekken van je waarden heeft ook alles te maken met het inbouwen van rust in je werk. In de rust kom je dichter bij je gevoel en je gevoel zegt je veel over je waarden. 

Stel, je wordt niet meegenomen in een teamoverleg of niet uitgenodigd voor een teamuitje en je voelt je buitengesloten. Je gevoel ‘buitensluiten’ zegt iets over je waarde. Blijkbaar vind jij iets belangrijk. Iets wat nu niet gebeurt en jou irriteert. Je waarde is dan bijvoorbeeld inclusiviteit. Als je werkt vanuit inclusie dan is diversiteit op de werkvloer nodig, in denken, handelen en ZIJN om dit te bewerkstelligen. En kun je je moeilijk verbinden aan een organisatie die dit niet nastreeft. 

Korte tips om tot je eigen kernwaarden te komen:

1.  ‘Als je hard werkt moet je veel rusten’. Is een waardevolle uitspraak van een stiltecoach die ik ter harte neem. In de rust kom ik tot mijn kern en daar vind ik mijn waarden.
2.  Stel jezelf vaker de ‘waarom’ vraag. Neem je eigen gedrag eens onder de loep. Je gedrag is vaak een uiting van je gevoel en je gevoel leidt je naar je kernwaarden.
3.  Vraag feedback aan één of twee mensen die jou goed kennen; wat valt hen op? Wat is volgens hun kenmerkend aan jouw gedrag? 

Het uitdragen van je kernwaarden

Als je eenmaal je kernwaarden hebt vastgesteld en je ermee hebt geoefend; – hé ik irriteer me, wat voor gevoel hoort hier bij? En welke waarde streef ik dan dus na die hier niet nagestreefd wordt?- Dan is het zaak dat mensen dit ook van je weten. Geef  ze als het ware een kijkje naar binnen. 

Dat is best spannend, want je stelt je daarmee ook kwetsbaar op en geeft iets van jezelf prijs wat dichtbij je hart ligt. Daarnaast kan het haaks staan op bijvoorbeeld de waarden van een collega met wie je toch moet samenwerken. En toch, mensen laten zien wie je bent is waardevoller dan mensen laten zien wat je kunt. Maar hoe doe je dat? 

Benoem je waarden in je profielschets wanneer je voorgesteld wordt bij de opdrachtgever. Licht ze toe wanneer je jezelf voorstelt op intranet. Draag je kernwaarden uit in je werk en in het contact met mensen om je heen, zodat je herkenbaar wordt. Wanneer dit gebeurt zul je zien dat mensen je ook meer gaan vertrouwen. 

Jouw kernwaarden en die van de opdrachtgever

Diepe vragen, maar er moet ook gewoon brood op de plank komen. Is het zo zwart wit? Moet je dan elke opdracht of werkgever die niet aan jouw kernwaarden voldoet, afwijzen? Of kun je juist met deze waarden je licht laten schijnen in organisaties? Uiteindelijk ben jij het zelf die waarde toevoegt en is het niet afhankelijk van de ander. Zo is het in relaties en ook in werk. 

Het betekent dus niet dat iedere organisatie die het ‘waarom van zijn bestaan’ op internet anders verwoordt, niet bij jou zou kunnen passen. Het is ook niet per definitie zo dat je slecht werk aflevert of ziek wordt wanneer je een opdrachtgever kiest die niet bij al jouw kernwaarden aansluit. Er zijn misschien andere waarden waar jij je best aan kan committeren maar die niet behoren tot jouw kernwaarden. Soms is het juist ook wel een uitdaging om hier tegenaan te lopen. Het is de kunst om dichtbij jezelf te blijven. 

Blijf dicht bij jezelf! 

Het is wel belangrijk om nee te zeggen tegen opdrachten die indruisen tegen je kernwaarden. Bijvoorbeeld wanneer een opdrachtgever zich autoritair opstelt en je werk controleert. Dat vindt niemand leuk, maar iemand die als kernwaarde gelijkheid nastreeft zal dit vooral irriteren en het zal zijn werk niet ten goede komen. Of een organisatie die alleen gericht is op winst terwijl jouw kernwaarde duurzaamheid is. Durf nee te zeggen. Je wordt zichtbaarder, je bent authentiek én mensen en organisaties die zichzelf herkennen in jouw kernwaarden, komen sneller bij je terug.   

Over Wyke: Wyke is na haar opleiding HRM begonnen als Consultant en heeft zich ontwikkeld tot stevige HRM Adviseur en Recruitmentmanager met een duidelijke eigen visie. In 2012 is zij een eigen adviesbureau begonnen samen met haar partner Rick Brugts.  Zij is een serieuze gesprekspartner voor managementteams in organisaties; kundig in haar vak en daadkrachtig als persoon. Zij schuwt het moeilijke gesprek niet en verstaat tegelijkertijd de kunst om in verbinding te blijven. Aandachtsgebieden van Wyke zijn duurzame inzetbaarheid en recruitment.